زایمان سزارین چیست؟
سزارین یکی از انواع روشهای زایمان و یک جراحی جایگزین زایمان طبیعی است. در این جراحی نوزاد بهجای آنکه وارد کانال زایمان شود و از طریق دهانه رحم پا به دنیا بگذارد، از طریق شکافی در شکم مادر، چشم به دنیا باز میکند. این جراحی سنگین فقط زمانی انجام میشود که زایمان طبیعی ممکن یا امن نباشد. در حالت کلی زمان زایمان سزارین بعد از هفته ۳۹ بارداری انجام میشود تا کودک زمان مناسبی برای رشد در رحم داشته باشد؛ اما گاهی اوقات شرایط بهقدری پرخطر است که این عمل قبل از هفته ۳۹ انجام میشود.
چرا جراحی سزارین انجام میشود؟
متخصص زنان در میوه دلم ممکن است در موارد زیر این نوع زایمان را توصیه کند:
- زایمان به طور طبیعی پیش نمیرود. عدم پیشرفت زایمان یکی از شایعترین دلایل C-section است.
- احتمال دیسترس جنینی وجود دارد. نگرانی در مورد تغییر ضربان قلب نوزاد ممکن است C-section را به گزینه ایمنتری تبدیل کند.
- جنین در وضعیت نامناسب قرار دارد. C-section برای نوزادانی که ابتدا پاها یا باسن آنها وارد واژن میشود و نوزادانی که ابتدا پهلوها یا شانههایشان خارج میشود، گزینه بهتری است.
- شما چندقلو باردار هستید. C-section ممکن است برای زنانی که جنین دوقلو یا چندقلو دارند، لازم باشد.
- مشکلی در جفت وجود دارد. اگر جفت دهانه رحم را بپوشاند (جفت سرراهی)، جراحی برای زایمان توصیه میشود.
- با مشکل پرولاپس یا افتادگی بند ناف مواجه شدهاید. اگر بند ناف زودتر از جنین وارد واژن شود، ممکن است به C-section نیاز باشد.
- نگرانیهای پزشکی وجود دارد. اگر در معاینات بارداری مشخص شود مادر به مشکلات خاصی مثل بیماری قلبی یا مغزی مبتلا است، ممکن است C-section ضروری باشد.
- انسداد وجود دارد. فیبروم بزرگ که کانال زایمان را مسدود کرده است، شکستگی لگن یا نوزادی که سرش به دلیل وضعیتی مانند هیدروسفالی شدید به طور غیر عادی بزرگ است، از دلایل C-section هستند.
- قبلا C-section یا جراحی دیگری روی رحم انجام دادهاند. در بسیاری از موارد امکان زایمان طبیعی بعد از C-section وجود دارد. با این حال، گاهیاوقات ممکن است پزشک تکرار سزارین را توصیه کند.
روند زایمان سزارین چگونه است؟
روند زایمان سزارین میوه دلم عموماً به شرح زیر است:
- مادر به بیمارستان منتقل میشود و آمادهسازی قبل از عمل شامل تهیه خط لوله وریدی، قرار دادن سوند مثانه و انجام آزمونهای لازم صورت میگیرد.
- مادر برای انجام عمل جراحی زیر بیهوشی قرار میگیرد. به طور معمول از بیهوشی عمومی استفاده میشود تا مادر در طول عمل جراحی هیچ گونه درد رو احساس نکند.
- پزشک یک برش در ناحیه شکم انجام میدهد. مکان برش به شکل افقی (برش ترانسورس) یا عمودی (برش یو) است.
- پس از برش شکم، پزشک به رحم دسترسی پیدا کرده و رحم باز میشود تا نوزاد را بیرون آورد.
- پس از دسترسی به رحم، نوزاد با دقت از رحم خارج میشود، تیم پزشکی بررسی می کند که تنفس نوزاد نرمال باشد.
- پس از خروج نوزاد، برش شکم با استفاده از بخیه قابل جذب بسته میشود. این کار باعث کاهش خطر عفونت و سریعتر شدن بهبودی است.
زایمان سزارین چند ساعت طول می کشد؟
زمانی که زایمان سزارین برنامهریزی شده باشد، معمولاً مدت زمان آن حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است. اما باید توجه داشت که این زمان میتواند متغیر باشد و به عوامل مختلفی مانند سابقه جراحی قبلی در ناحیه شکم، وضعیت رحم و نوزاد، تجربه پزشک و تیم جراحی و وجود مشکلات پزشکی ناگهانی بستگی دارد.
در مورد زایمان سزارین اضطراری، زمان مورد نیاز برای انجام عمل جراحی کوتاهتر یا بلندتر است و بستگی به شرایط فوری و وضعیت مادر و نوزاد دارد. در بعضی موارد، زایمان سزارین اضطراری باید در کمتر از ۳۰ دقیقه انجام شود تا جان مادر یا نوزاد نجات پیدا کند.
چه افرادی برای عمل سزارین مناسب هستند؟
افرادی که برای عمل سزارین مناسب هستند، شامل موارد زیر است:
- زایمان سزارین در صورت وجود مشکلات پزشکی مادر به عنوان مثال، مشکلات قلبی، فشار خون بالا و دیابت نوع ۱ و ۲ که زایمان طبیعی را غیرممکن یا خطرناک میکند، مناسب است.
- زایمان سزارین برای مواردی که نوزاد با خطر جانی مانند نارسایی جنینی، مشکلات ریه و قلبی در نوزاد و حالات استرس طولانی در رحم در زایمان طبیعی مواجه است، مناسب است.
- در صورتی که مادر قبلاً یک یا چند بار سزارین داشته باشد، زایمان سزارین به عنوان روش انتخابی برای زایمان بعدی در نظر گرفته می شود. این به دلیل خطرات مرتبط با زایمان طبیعی برای شکم و رحم قبلی است.
- در برخی موارد، مادر و پزشک تصمیم می گیرند که زایمان سزارین برنامهریزی شده را انجام دهند. این به دلیل عواملی مانند پیشبینی مشکلات در زایمان طبیعی، اولویتهای خانوادگی و ترجیحات شخصی است.
عوامل خطر زایمان سزارین
بسیاری از عوارض زایمان سزارین، غیرقابل پیش بینی و نادر است، اما مواردی وجود دارد که ممکن است باعث افزایش این عوارض شود. این عوامل خطرزا در میوه دلم شامل موارد ذیل می باشد؛
- چاقی
- بزرگ بودن نوزاد
- زایمان طولانی یا جراحی
- داشتن بیش از یک کودک
- حساسیت به بیهوشی و داروها
- عدم تحرک مادر
- تعداد پایین گلبول های قرمز خون مادر
- زایمان زودرس
- دیابت
عوارض زایمان سزارین
برخی از عوارض احتمالی زایمان سزارین به شرح زیر است:
- عفونت بعد از عمل یا تب
- از دست دادن خون زیاد
- آسیب به اندام ها
- هیسترکتومی اورژانسی (برداشتن رحم)
- لخته شدن خون
- واکنش به دارو یا بیهوشی
- مشکلات عاطفی بعد از جراحی
- زخم و بروز اختلال در زایمان های بعدی
- مرگ مادر ( به ندرت)
- آسیب به کودک
- دیر جمع شدن رحم
- سردرد و کمردرد شدید
- دوران نقاهت طولانی
مراقبت های پس از عمل سزارین در بیمارستان
به طور کلی مادرانی که زایمان سزارین دارند، ۴ روز بعد از زایمان باید در بیمارستان بستری شوند. اگر شرایط جسمانی مادر مستعد باشد، امکان دارد پزشک زودتر او را مرخص کند. با توجه به این که چند روز ابتدایی بعد از سزارین در بیمارستان سپری میشود، باید به مراقبت های بعد از زایمان سزارین در بیمارستان توجه داشته باشید:
- معمولا پزشکان و پرستاران برای کاهش درد بیماران از داروهای مسکن استفاده میکنند. در این دوران راه بروید و قدم بزنید تا گردش خون در بدن بهبود یابد.
- بعد از زایمان زخم سزارین پانسمان میشود. پس باید در زمانی مناسب نسبت به تعویض پانسمان اقدام کنید.
- در این دوران باید با نوزاد خود نیز در ارتباط باشید و به آن شیر بدهید.
- بهتر است پس از زایمان برای افزایش قوای بدنی خود از مایعات و غذا استفاده کنید.
مراقبت های بدنی بعد از سزارین
فراموش نکنید که زایمان سزارین نوعی زایمان دردناک و سخت است. بنابراین شما باید به فکر بدن خود نیز باشید. بخشی از مراقبت های بعد از زایمان سزارین مربوط به تقویت بدن است. در این دوران نباید فعالیتهای ورزشی را انجام دهید و ورزش کنید. بهتر است تنها به راه رفتن و پیاده روی آرام اکتفا کنید. چرا که تحرک اندک سبب جلوگیری از لخته شدن خون خواهد شد.
اگر خواستید عطسه یا سرفه کنید، باید این کار به ارامی انجام شود تا بخیهها آسیب نبینند. به لگن خود فشار وارد نکنید و غذاهای مقوی بخورید. شما باید به مدت ۸ هفته از بدن خود مراقبت کنید تا به زندگی عادی خود برگردید.
خونریزی بعد از سزارین چند روز طول میکشد؟
بلافاصله بعد از این که عمل سزارین انجام میشود، مادران دچار خونریزی خواهند شد. این خونریزی در ابتدا شدید است اما رفته رفته کاهش پیدا میکند. یکی از مهمترین دلایلی که باعث می شود خانمها چند روز در بیمارستان بستری بمانند، این است که تا ۴۸ ساعت بعد از عمل خونریزی شدید دارند. خونریزی شدید نیز به دلیل بریده شدن رگ خونی یا اتونی رحم است. در کل بر اساس تجربه پزشکان معتقد هستند که ۴ هفته مادران خونریزی خواهد داشت.
در صورتی که به مراقبت های بعد از زایمان سزارین توجه داشته باشید، ممکن است خونریزی سریعتر بند بیاید. در برخی موارد که مادران بیماریهای رقت خون دارند، ممکن است خونریزی تا ۶ هفته نیز طول بکشد. در صورتی که متوجه افزایش دوران خونریزی شدید، باید سریعا به یک پزشک مراجعه نمایید. متخصصان میوه دلم در این زمینه در کنار شما هستند.
بهبودی پس از سزارین چگونه است؟
بدن مادر بهتازگی یک جراحی سنگین را پشتسر گذاشته و به استراحت فراوان نیاز دارد. بهبودی کامل ممکن است ۴ تا ۶ هفته طول بکشد؛ پس:
- تا چند هفته فکر بلندکردن اجسام سنگین را از ذهن خود پاک کنید.
- مصرف داروی مسکنی که پزشک تجویز کرده را پشتگوش نیندازید.
- برای پیشگیری از عفونت زخم، رابطه جنسی را به ۶ هفته بعد از زایمان موکول کنید.
- رانندگی را از هفته دوم شروع کنید تا اثر داروهای مسکن بهطور کامل از بین رفته باشد.
- ورزشکردن تا چند هفته برای شما ممنوع است اما برای جلوگیری از لختهشدن خون در بدن و ابتلا به یبوست، حتما پیادهروی را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
- تا بهبودی کامل برای انجام سادهترین امور روزمره مثل آشپزی و نظافت از دیگران کمک بخواهید.
در طول این مدت اگر متوجه قرمزی، تورم یا عفونت محل زخم سزارین شدید، احساس تب کردید، خونریزی سنگین داشتید یا دردتان روزبهروز شدیدتر شد، نوسانات شدید خلقی، کماشتهایی، خستگی زیاد و علائم افسردگی پس از زایمان را تجربه کردید، هرچه سریعتر پزشک معالج را در میوه دلم در جریان قرار دهید.
مزایای سزارین چیست؟
مزایای زایمان سزارین به وضعیت بارداری و خطرات آن بستگی دارد. میتوان گفت مهمترین مزیت آن ایمنی در بارداریهای پرخطر است. اگر زایمان طبیعی به تشخیص پزشک برای مادر و نوزاد خطرناک و پرعارضه باشد، جراحی سزارین انجام میشود تا میزان خطر به حداقل برسد.
در این شکل از زایمان:
- استرس مادر کمتر است؛
- خطر اختلالات لگن مادر و اختلال در اکسیژنرسانی به نوزاد به حداقل میرسد؛
- مهمتر از همه، والدین با اطلاع از تاریخ دقیق زایمان میتوانند برای وضعحمل برنامهریزی کنند.
- عفونت و خونریزی کمتر و بهطورکلی بهبودی سریعتر مادرانی که تحت عمل سزارین قرار میگیرند، از دیگر مزایای جراحی سزارین است.